تاریخ هنر مدرن و معاصر ایران

هنر ایران از اواخر دوره قاجار با فرایند مدرنیزاسیون و تقابل پیچیده آن با سنت مواجه بوده است. در خلال یک قرن گذشته اشتیاق به جذب مظاهر مدرنیته و مفاهیم هنر اروپایی و آکادمیک از یک سو و تلاش برای حفظ سنت‌، هویت و فرهنگ ایرانی- اسلامی از سوی دیگر چالش‌های فراوانی را بر سر راه هنر ایران قرار داده است. این فرایند از دوره ناصرالدین شاه قاجار آغاز شد و با رسیدن به دوره مشروطه و به‌ویژه پس از حکومت رضا شاه، سرعت بیشتری یافته و تا به امروز سبب‌ساز شکل‌گیری جریان‌ها، سبک‌ها و گرایش‌های مختلفی در هنر یکصد سال گذشته ایران شده است. در این سال‌ها علاوه‌بر رویکردها و جریان‌های متنوعی که هرکدام پاسخ خاص خود را در برابر این چالش‌ها داشتند، هنرمندان مهم و تاثیرگذاری ظهور کردند که جایگاهی منحصر به فرد را در تاریخ هنر ایران به خود اختصاص دادند. شناسایی این جریان‌ها و سبک‌ها، هنرمندان شاخص و مفاهیم کلیدی مرتبط با آنها و نیز پس‌زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی موضوع بحث‌ها و تحلیل‌های گسترده‌ای است که در مجموعه درس‌گفتارهای «تاریخ هنر مدرن و معاصر ایران» توسط گروهی از اساتید صاحب‌نظر در زمینه‌های مختلف این مباحث ارائه خواهد شد.
این دوره شامل مجموعه درس‌گفتارهایی است که در طول سه ترم ده جلسه‌ای، تجربیات و کنکاش‌ها در هنر نوگرا و معاصر ایران را در بستر تحولات اجتماعی و نهادی و با تاکید بر مقاطع مهم و تعیین‌کننده آن مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهند. از مهم‌ترین فرازهای تاریخی این تحولات می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
ترویج شیوه آکادمیک نقاشی اروپایی در «مکتب کمال الملک»
جریان احیای نگارگری سنتی در «مکتب نگارگری تهران»
شکل‌گیری موج هنر نوگرا در دهه‌های 1320 و 1330
رشد «نوسنت گرایی» با جریان «سقاخانه» و شکل‌گیری موج «نقاشی- خط»
تحولات هنری ناشی از وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 و ظهور هنر انقلاب
تجدید حیات هنر نوگرای ایران از اوایل دهه 1370
در نهایت تمرکز بر مفاهیم و تجربیات متنوع معاصریت در هنر ایران از اوایل دهه 1380 ش با تاکید بر رویکردها و گرایش‌های نوینی چون نئواکسپرسیونیسم، نئو پاپ، هنر انتزاعی، هنر مفهومی و رسانه‌های جدید مانند چیدمان، پرفورمنس و ویدئو آرت در این دوره مورد بحث و تحلیل قرار خواهد گرفت.