تاریخ شروع:
1400-08-13
|
تاریخ پایان:
|
پنجشنبه | 11:00 | 14:00 |
فیلمنوآر در طول بیش از دو دهه، واکنش سینماگران بود نسبت به تلقی خوشبینانه هالیوود از همه چیز. در سینمای قرن بیستم آمریکا کمتر جنبشی تا بدین حد بر فرهنگ، جامعه و خود سینما موثر بوده. نوآر با پشتوانههای ادبی خود، در کوران جنگ دوم جهانی رشد کرد و کانون انواع تنشها شد. صراحت آن در بیان اعتراض، ملهم از رئالیسم بود و در نمایش اغراقآمیز تباهی، متاثر از اکسپرسیونیسم. تداوم سنت ادبیات و سینمای جنایی بود اما انسان را در مرکز توجه قرار داد و راوی سقوط اخلاقی او در جهانی پرآشوب و بیمعنا شد. فیلمنوآر تفسیر تراژیک همه خصلتهای بشری به زبان سینماست از نظرگاهی مدرن، برآمده از نگاه معترض و اندیشه انتقادی که انسان ساده را جایگزین قهرمان رویینتن میکند و روایتگر شکستی است که کابوس آینده را رقم میزند.
جلسه اول
«زمینههای شکلگیری ژانر»
•
تاثیرپذیری از «اکسپرسیونیسم آلمان» و شیوههای نوین بیانگری در سینما از طریق صحنهپردازی و طراحی نور نامتعارف و القای نوعی هراس، در برابر خوشبینی هالیوودی.
نمونه موردی:
طلوع
فردریش ویلهلم مورنا، ۱۹۲۷
•
تاثیرپذیری از «رئالیسم شاعرانه فرانسه» و ترسیم روابط عاشقانه ناپایدار و نافرجام زیر سایه سرنوشتی شوم و از پیش رقم خورده.
نمونه موردی:
روز برمیآید
مارسل کارنه، ۱۹۳۱
•
«سنت ادبیات جنایی در انگلستان» و آثار معمایی در باب تبهکاری و پروندههای جنایت و نیز شکلگیری شمایل کارآگاههای خصوصی.
نمونه موردی:
شرلوک هلمز و پوآرو
جلسه دوم
«داستانهای پاورقی»
اهمیت داستانهای سریالی و عامیانه جنایی و معمایی در سالهای منتهی به دهه ۱۹۳۰ و نقش کلیدی داشیل همت و ریموند چندلر و میکی اسپیلین
بررسی سه نمونه موردی:
شاهین مالت
جان هیوستن، ۱۹۴۱
خواب ابدی
هوارد هاکس، ۱۹۴۶
بوسه مرگبار
رابرت آلدریچ، ۱۹۵۵
جلسه سوم
گسترش ایدههای فیلمنوآر به آثاری مرتبط با نظام استودیویی هالیوود، با مطالعه سه اثر برجسته:
در مکانی متروک
نیکلاس ری، ۱۹۵۰
سانست بلوار
بیلی وایلدر، ۱۹۵۰
بد و زیبا
وینسنت مینهلی، ۱۹۵۲
جلسه چهارم
«فیلمنوآر و مسئله زمان در روایت داستانی»
اهمیت گذشته و کاربرد فلاشبک:
از دل گذشتهها
ژاک تورنر، ۱۹۴۷
غرامت مضاعف
بیلی وایلدر، ۱۹۴۴
لورا
اتو پرمینجر، ۱۹۴۴
قاتلان
دان سیگل، ۱۹۶۴
و…
•
زمان واقعی در فیلم
صحنهسازی
رابرت وایز، ۱۹۴۹
•
جلسه پنجم
«شمایل زنانه در فیلمنوآر»
الگوهای سینمایی:
آثار جوزف فن اشترنبرگ
و…
•
الگوهای ادبی:
مکبث (شکسپیر)
رسوایی در بوهم (آرتور کانن دویل)
و…
جلسه ششم
«فیلمهای اقتباسی»
نمونهها:
جیمز ام. کین
«پستچی همیشه دو بار زنگ میزند»
[نسخه اول به کارگردانی تی گارنت ۱۹۴۶، نسخه دوم به کارگردانی باب رافلسن ۱۹۸۱ و سایر اقتباسها]
«میلدرد پیرس»
مایکل کورتیز، ۱۹۴۵
«غرامت مضاعف»
بیلی وایلدر، ۱۹۴۴
•
امیل زولا
«دیو درون»/«حیوان آدمنما»
[نسخه اول به کارگردانی ژان رنوار ۱۹۳۸، نسخه دوم به کارگردانی فریتس لانگ ۱۹۵۴]
•
ژرژ دو لا فوشاردیه
«مادهسگ»
[اقتباس ژان رنوار: ۱۹۳۱، اقتباس فریتس لانگ: ۱۹۴۵]
•
ارنست همینگوی
[سه اقتباس از قاتلان: رابرت سیودماک، دان سیگل، آندره تارکوفسکی]
جلسه هفتم
«زاویه دید در فیلمنوآر»
مطالعه موردی:
گذرگاه تاریک
دلمر دیوز، ۱۹۴۷
بانوی دریاچه
رابرت مونتگمری، ۱۹۴۷
جلسه هشتم
«فریتس لانگ»
•
آثار:
خشم ۱۹۳۶
فقط یک بار زندگی میکنید ۱۹۳۷
زنی در پنجره ۱۹۴۴
وزارت ترس ۱۹۴۴
راز پشت در ۱۹۴۷
خانه کنار رودخانه ۱۹۵۱
برخورد در شب ۱۹۵۲
گاردنیای آبی ۱۹۵۳
تعقیب بزرگ ۱۹۵۳
میل انسانی ۱۹۵۴
ورای شکی معقول ۱۹۵۶
وقتی که شهر بهخواب میرود ۱۹۵۶
جلسه نهم
آلفرد هیچکاک
•
آثار:
سایه یک شک ۱۹۴۳
بدنام ۱۹۴۶
بیگانگان در قطار ۱۹۵۱
مرد عوضی ۱۹۵۶
سرگیجه ۱۹۵۸
جلسه دهم
«فیلمنوآر خارج از مرزهای هالیوود»
«انگلستان»
مرد سوم
کارول رید، ۱۹۴۹
•
بوی خوش موفقیت
الکساندر مکندریک، ۱۹۵۷
•
«فرانسه»
آسانسور به سوی سکوی اعدام
لویی مال، ۱۹۵۸
•
«ایتالیا»
وسوسه
لوکینو ویسکونتی، ۱۹۴۳
•
«ژاپن»
سگ ولگرد
آکیرا کوروساوا، ۱۹۴۹
سرگردان در توکیو
سیجون سوزوکی، ۱۹۶۶
•
جلسه یازدهم
«نامهای بزرگ»
جولز داسین، رابرت سیودماک، اتو پرمینجر، رائول والش، نیکلاس ری، ویلیام وایلر، فرانک تاتل، جان ام. استال، جوزف ه. لوییس، ادگار جی. اولمر، هنری هاتاوی و…
جلسه دوازدهم
«نئونوآر»
بررسی:
محله چینیها
رومن پولانسکی، ۱۹۷۴
حرارت بدن
لارنس کسدان، ۱۹۸۱
خباثت ذاتی
پل تامس اندرسن، ۲۰۱۴
شهر تاریک
الکس پرویاس، ۱۹۹۸
آجر
رین جانسن، ۲۰۰۵
خانه بازیها
دیوید ممت، ۱۹۸۷
مردی که آنجا نبود
برادران کوئن، ۲۰۰۱
شهوت، احتیاط
آنگ لی، ۲۰۰۷