تاریخ شروع:
1402-04-20
|
تاریخ پایان:
|
سه شنبه | 18:00 | 20:00 |
شمنیسم، فتیشیسم، جادو و تابو در ایران
سالیان دراز است که منابع مرتبط با نمایش و هنرهای اجرایی به ما آموختهاند که نمایش در ایران سابقهای نه آن چنان دراز دارد و سالهاست که اغلب پذیرفتهایم هنرهای نمایشی پدیداری وارداتی است. در این دوره ده جلسهای به سراغ مفاهیم کلی میرویم و در مواجهه با هر یک، آیینها و شیوههای نمایشی و خنیاگری روزگار کهن ایران را بررسی میکنیم. حتی همین امروز و با وجود آن که سنتهای کهن ایرانزمین آسیبهای فراوان دیده است تنوع شیوههای نمایشی در میان اقوام ایرانی حیرت انگیز است و این وظیفه ماست که روشهای کلی و جزییات اجرایی این اقوام را بیاموزیم تا ما را در ساخت آثار معاصر در حوزههای نمایش، پرفورمنس-آرت، نوشتار متون نمایشی و حتی کار رسانههای نوین هنرهای دیداری یاری دهد. باور دارم که ما ایرانیان بر گنجی پهناور و دست نخورده از ایدههای شگفت انگیز ایستادهایم. گنجی از ایدههای کهنسال که اغلب هیچ یک جامه هنر معاصر بر تن نکردهاند. دوره «اسطوره و آیین در هنر معاصر» دریچهای به روی این ایدهها میگشاید.
این دوره در ده جلسه دو ساعته به شرح زیر برگزار خواهد شد؛
جلسه يكم
- شرح آغازين بر رويكرد و شيوهي مواجههي با مسئله: در جلسات دهگانهي اين دوره مسئله بر اساس تجربيات مستقيم آموزش دهنده با آيينها و شيوههاي اجرايي و نمايشي و موسيقايي ايران بنا شده است.
در هر جلسهي فيلمها، قطعات موسيقي، نمايشها و متون كهن و كلاسيك ايراني نمونهوار به شركت كنندگان ارائه خواهد شد.
- ايران كجاست و چه مختصاتي دارد؟
- وقتي از آيينهاي ايراني گفت و گو ميكنيم اين آيينها ريشه در چه اساطير، اديان و باورهايي دارند؟
- نگاهي به ميراث باستاني تمدنهاي قديم فلات ايران و بررسي نقوش روي سفالينههاي و طرح نقش برجستههاي مرتبط با موسيقي و نمايش.
- جست و جوي سازها و پوششها و شيوههاي رقص و نمايش كه از پس چهار هزار سال هنوز زنده ماندهاند: با نگاهي به نمونههايي از خوزستان، كردستان، لرستان و ...
جلسه دوم
- توتم و تابو و نمونههاي ايراني اين موضوع با نگاهي به سنتهاي مرتبط با مكانهاي قدسي زنانه در مازندران، فارس، بوشهر و هرمزگان.
- بررسي سنتهاي نمايشي ايراني كه ريشه در ايدهي توتم و تابو دارد.
- رويا و پيشگويي و سنتهاي نمايشي و موسيقايي مرتبط با اين مسئله در مناطق مختلف ايرانزمين.
جلسه سوم
- جادوهاي يك نفره، دو نفره و گروهي و ارتباط آن با آيينهاي نمايشي و موسيقايي ايرانزمين با نگاهي
به سنتهاي نمايشي خراسان، همدان و آذربايجان.
- فتيشيسم و عناصر اجرايي همچون ابزار صحنه و سازها ميان اقوام مختلف ايراني.
- مقدس و نامقدس در سنتهاي آييني و نمايشي ايرانزمين
جلسه چهارم
- شمنيسم و مسئلهي جادو-پزشكي چيست؟
- بررسي ايدهي جادو پزشكي در ميان ايرانيان با معرفي سنتهاي اهل هوا در هرمزگان و خوزستان و بوشهر
نگاهي به سنت گواتي در بلوچستان
- نگاهي به پريخواني ميان قوم تركمن
جلسه پنجم
- آب و خشكسالي با نگاهي به اساطير ايران
- مسئلهي خشكي و آب و الگوهايي كه ريشه در قليم ايرانزمين دارند و تاثير آن بر سنتهاي نمايشي و موسيقايي.
- باران خواهي و آفتابخواهي با نگاهي به سنتهاي مختلف نمايشي و آييني از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب ايرانزمين
- بررسي ريشههاي باستاني تقدس آب و خورشيد در ايرانزمين
جلسه ششم
- ايده زمان و فهم ايرانيان از مسئلهي زمان
- نگاهي به اساطير ايران و متون عرفاني عصر اسلامي دربارهي زمان
- نگاهي به نگارگري ايراني و در هم شكستگي زمان و مكان و امكانات نمايشي كه پديد ميآورد
- موسيقي و نمايش در كالبد زمان
جلسه هفتم
- مقدماتي دربارهي ساختار هرمي قدرت در فلات ايران و نگاهي به نظام ديواني
- قدرت سياسي و مسئلهي قضاوت و تاثير آن بر رويكردهاي هنري
- گاهشماري ايراني و سنتهاي نمايشي برآمده از تقويم
- نبرد بهار با زمستان و صورتگرداني خدايان باستاني
-خداي شهيد شونده و سياوش
- بررسي نمونههاي متني از ادبيات كلاسيك فارسي
جلسه هشتم
- معرفي سنتهاي خنياگري و تكگويي و تنوع آن در شيوههاي نمايشي ايران
- بررسي نمونههايي از دوران پيشا-اسلامي در عصر ساساني در ميان متون نوشته شده به زبان پهلوي
- بررسي شيوههاي مورد بحث از منظر فتوتنامههاي عصر اسلامي
- بررسي اين شيوهها در روزگار ما
جلسه نهم و دهم
(دو جلسه عملي (اين دو جلسه يا با دعوت يكي از گروههاي اجراگر اقوام ايران به تهران و يا با سفر به نقطهاي از ايران براي تماشاي مستقيم كار آن گروه شكل ميپذيرد..)